نکات مهم مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان

منبع: https://memaripedia.com/%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%87%D9%85-%D9%85%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DB%8C%DA%A9%D9%85-%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA/

3-2-2-21 ورودي‌هاي مجموعه زيستي
محوطه هر مجموعه زيستي با بيش از 200 واحد مسكوني (يا معادل آن)، بايد داراي حداقل دو ورودي- خروجي (دروازه) باشد كه با فاصله مناسب و دور از يكديگر قرار گيرند (رعايت اصل پراكندگي).

مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان (ویرایش 1395) با عنوان “پدافند غیرعامل“، بیست و یکمین کتاب از مباحث 22گانه مقررات ملی است که از منابع آزمون نظام مهندسی به شمار می‌رود.
پدافند غيرعامل، مجموعه اقدامات غيرمسلحانه‌اي است كه به كارگيري آنها، موجب كاهش آسيب‌پذيري نيروي انساني، ساختمانها و تجهيزات حياتي، حساس و مهم كشور در مقابل تهديدات غيرطبيعي كه توسط دشمن ايجاد مي‌گردد، مي‌شود.

1- در فضاهاي مكث بزرگ (مانند هال، لابي و…) ساختمان، مسيرهاي حركت نبايد روبروي هم و مستقيم باشند.
2- از ايجاد فضاهاي داراي طرح خط (مانند راهروهاي طولاني و مستقيم ) پرهيز شود و درهاي داخل آنها، روبروي يكديگر قرار نگيرند.

صفحات مهم مبحث بیست و یکم

• صفحه 24 تا 26، نمای ساختمان – پنجره‌ها و بازشوها
• صفحه 28، مکان‌یابی فضای امن
• صفحه 33، انواع موج انفجار
• صفحه 56، تأثیر جرم
• صفحه 58، مستهلک‌کننده‌های انرژی
• صفحه 92 و 93، ملاحظات تأسیسات مکانیکی
• صفحه 106 و 107، آسانسورهای اضطراری

جداول مهم مبحث بیست و یکم

• صفحه 5، سطوح عملكرد اعضاي سازه‌اي و غيرسازه‌اي، آسيب انساني و تلفات، آسيب تأسيساتي و مرمت‌پذيري
• صفحه 6، گروه‌بندي ساختمان‌ها
• صفحه 30، ظرفيت فضاي امن براساس كاربري ساختمان

بعضی از کلمات کلیدی مبحث بیست و یکم که در سوالات مطرح می‌شوند، عبارتند از:

• حریم آوار
• مجموعه زیستی
• فضای امن – ظرفیت فضای امن
• موج انفجار
• بار ناشی از انفجار
• گام مثبت/ منفی
• مستهلک‌کننده‌ انرژی
• ابعاد پله در فضای باز
• موج فشار – موج ضربه

جدول 21- 1-1 (صفحه 5) عملكردها، خسارات و مرمت‌پذيري سطوح پيش‌نوشته را، تعيين مي‌كند. بر حسب درخواست كاربر، ساختمان مي‌تواند داراي سطوح عملكرد مختلف باشد.

2- در عناصر و اجزاي مبلمان شهري، تا حد امكان از احداث و ايجاد لبه‌هاي تيزگوشه (تا ارتفاع 2 متری از زمين)، جلوگيري شود.
3- به منظور انجام عمليات امداد و نجات، مكان‌هايي در فضاي باز با عملكرد چندمنظوره پيش‌بيني شود كه تا حد امكان داراي ويژگي‌هاي زير باشند:

• دسترسي مناسب به ساختمانها
• خارج از حريم آوار
• مصون از اثر عوامل نامساعد طبيعي
• كف هموار و شيب حداكثر چهار 4 درصد
• داراي زيرساخت‌هاي لازم براي نصب سريع و استقرار تجهيزات امدادرساني

1-2-2-21 جانمايي ساختمان
1- با توجه به افزايش خطرپذيري در تمركز ساختمانها، افراد، فعاليت‌ها و سرمايه‌ها، طراحي بايد به صورت غيرمتمركز صورت گيرد.
2- به منظور كاهش خسارات و اثرات انفجار، توصيه مي‌شود بين ساختمان و راه دسترسي اصلي، فضاهاي حايل ايجاد گردد. (شكل 21-2-1)

2-2-2-21 فضاهاي باز پيرامون ساختمان
1- اجزاي فضاهاي باز بايد براساس اصل انعطاف‌پذيري و با عملكردهاي چند منظوره طراحي شوند، به نحوي كه در شرايط عادي، امكان فعاليت‌هاي معمول را فراهم نموده و در شرايط بحراني، به عملكردهاي اضطراري اختصاص يابند.

2- طراحي پيلوت‌هاي از دو طرف باز، توصيه مي‌شود (شكل 21-2-5).

3- شكل ساختمان تا حد امكان بايد محدب یا مدور باشد. استفاده از اشكال مقعر توصيه نمي‌شود (شکل 21-2-6).

مسیرهای حرکت (صفحه 23 و 24)

1- شكل (فرم) ساختمان بيش از 6 طبقه بايد به صورتي باشد كه آوار آن باعث انسداد دسترسي‌ها به ساختمان نشود (نظير اشكال پلكاني – شکل 1-2-4)

تهدید کننده به دو بخش طبیعی (طوفان، زلزله، سيل و …) و غيرطبيعي (انفجار، حملات نظامي، خرابكارانه و امنيتي) كه از طريق دشمن ايجاد مي‌گردد، تقسيم‌بندي مي‌شود. اين مبحث صرفاً به تهديدهاي غيرطبيعي كه از طريق دشمن در حوزه ساختمان، تأسيسات و محوطه اماكن ايجاد مي‌گردد، مي‌پردازد.

8-1-21 گروه‌بندي ساختمان‌ها
در اين مبحث، ساختمان‌ها بر مبناي نوع كاربري، تعداد ساكنين و يا شاغلين، زيربنا، تعداد طبقات و ارزش سرمايه‌هاي داخل آنها، به پنج گروه مطابق جدول 21-1-2 تقسيم مي‌شوند.

تعاریف