نکات مهم مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان

مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان (ویرایش 1398) با عنوان “طرح و اجرای ساختمان‌های با مصالح بنّایی“، هشتمین کتاب از مباحث 22گانه مقررات ملی است که از منابع آزمون نظام مهندسی به شمار می‌رود.
این مبحث شامل ضوابط طراحی ساختمان‌های بنایی است و برای آن دسته از اعضای سازه‌ای و غیرسازه‌ای تدوین شده است که در ساخت آنها از مصالح بنایی استفاده می‌شود.

این مبحث از مقررات ملی ساختمان شامل ساختمان‌های زیر است:

پیشامدگی سقف:
1- طول پیشامده طره در مورد بالکن‌های سه طرف باز، حداکثر 1/2 متر و برای بالکن های دو طرف باز، حداکثر 1/5 متر
2- طره‌ها باید به خوبی در سقف طبقه مهار شوند.
3- روی هیچ قسمت پیشامدگی ساختمان نباید دیواری ساخته شود ولی ساخت جان‌پناه بنایی تا ارتفاع ۵۰ سانتی‌متر از روی کف تمام شده مجاز است.

صفحات مهم مبحث هشتم

  • صفحه 40، بتن
  • صفحه 48، درز انقطاع
  • صفحه 50 و 51، کنترل نسبت لاغری
  • صفحه 54 و 55، اعضای غیرسازه‌ای
  • صفحه 59 و 60، لوله‌ها و مجاری توکار – عایق رطوبتی
  • صفحه 87، طراحی ستون – الزامات ابعادی
  • صفحه 101، دال تیرچه بلوک
  • صفحه 106 تا 109، الزامات معماری ساختمان‌های بنایی با کلاف
  • صفحه 114 تا 117، اجرای دیوار – بازشو – نعل درگاه – کلاف‌بندی

جداول مهم مبحث هشتم

  • صفحه 30، ضوابط هندسی گروه‌های مختلف آجر رسی و بلوک‌های سیمانی
  • صفحه 34، ضوابط ضخامت جان‌ها و پوسته‌ها
  • صفحه 44، مقاومت فشاری مشخصه واحد بنایی، بر حسب مقاومت فشاری آجر رسی
  • صفحه 44، مقاومت فشاری مشخصه واحد بنایی، بر حسب مقاومت فشاری بلوک سیمانی
  • صفحه 51، حداکثر نسبت لاغری در دیوارهای سازه‌ای مسلح
  • صفحه 75، حداقل قطر داخلی خم

بعضی از کلمات کلیدی مبحث هشتم که در سوالات مطرح می‌شوند، عبارتند از:

  • ساختمان بنایی مسلح
  • ساختمان بنایی محصور شده با کلاف
  • بست دیواری
  • نسبت لاغری
  • دیوار جداگر
  • نعل درگاه
  • رابطه قطر لوله و دیوار
  • پی پلکانی
  • دیوار باربر
  • شالوده بنایی
  • کلاف قائم
  • عمق یخبندان
  • بلوک سقفی (سیمانی)
  • پشت‌بند

الف- ساختمان بنایی مسلح
ساختمانی که با آجر، سنگ یا بلوک سیمانی یا ترکیبی از آنها ساخته شده و در آن میلگردهای فولادی به همراه مصالح بنایی برای تحمل نیرو به کار می‌روند. در این ساختمان‌ها معمولاً از واحد بنایی برای تحمل فشار و از میلگردهای فولادی برای تحمل کشش استفاده می شود.

ب- ساختمان بنایی محصور شده با کلاف
ساختمانی که با آجر، سنگ یا بلوک سیمانی یا ترکیبی از آنها ساخته شده و در آن تمام بارهای قائم و نیروهای جانبی توسط دیوارها تحمل می‌شوند. کلاف در این ساختمان‌ها با نقش محصورکنندگی خود باعث افزایش یکپارچگی ساختمان می‌شود.

ساختمان بنایی محصور شده با کلاف

تعاریف

ارتفاع و تعداد طبقات ساختمان:
1- حداکثر تعداد طبقات بدون احتساب زیرزمین: 2 طبقه
2- در احتساب تعداد طبقات، تراز روی سقف زیرزمین نسبت به متوسط تراز زمین مجاور: حداکثر 1/5 متر
در غیر این صورت، زیرزمین نیز به عنوان طبقه‌ای از ساختمان منظور می‌گردد.
به علاوه، تفاوت تراز سقف زیرزمین با تراز زمین در پایین‌دست ساختمان: حداکثر 2 متر
در غیر این صورت، این طبقه نیز به عنوان یک طبقه‌ منظور می‌گردد.
3- حداکثر تعداد طبقات زیرزمین: 1 طبقه
4- تراز روی بام نسبت به متوسط تراز زمین مجاور: حداکثر 8 متر
5- ارتفاع طبقه (از روی کلاف زیر دیوار یا پی بتنی تا زیر سقف): حداکثر 4 متر
چنانچه ارتفاع طبقه بیشتر از این مقدار در نظر گرفته شود، باید یک کلاف افقی اضافی در داخل دیوارها و در تراز حداکثر ۴ متر بالاتر از روی کلاف زیر دیوار تعبیه شود. در صورت اخیر، می‌توان ارتفاع طبقه را تا حداکثر ۶ متر افزایش داد.
6- حداکثر ارتفاع زیرزمین از روی پی بتنی یا کلاف زیر دیوار تا زیر سقف زیرزمین، 2/5 متر است.

تیغه (دیوار جداگر): عضو غیرسازه‌ای سبک و با ضخامت کم که برای جدا کردن فضاهای داخل ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جرز: عضو قائم مجزایی که طول (بُعد افقی) آن نسبت به عرض (ضخامت) بیشتر از ۳ و کمتر یا برابر ۶ باشد و ارتفاع آن نیز از ۵ برابر طولش کمتر باشد.

نعل درگاه (صفحه 52)

واحد بنایی: بخشی از عضو بنایی که شامل ترکیبی از واحد مصالح بنایی و ملات است.
واحد مصالح بنایی: یکی از اجزای اصلی تشکیل‌دهنده واحد بنایی شامل آجر، سنگ یا بلوک سیمانی.
کلاف: مجموعه‌ای پیوسته متشکل از اعضای کششی و فشاری افقی و قائم که اعضای بنایی اصلی ساختمان را محصور کرده و باعث یکپارچگی ساختمان می‌شود.
کلاف افقی: عضوی از کلاف که در راستای افقی و معمولاً در پای دیوارها، در زیر یا در تراز سقف‌ها و در تراز بالا یا پایین بازشوها قرار می‌گیرد.
کلاف قائم: عضوی از کلاف که در راستای قائم و معمولاً در انتهای میان دیوارها و اطراف بازشوها ساخته می‌شود.

کلاف قائم



بازدید پست:
4


منبع: https://memaripedia.com/%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%87%D9%85-%D9%85%D8%A8%D8%AD%D8%AB-%D9%87%D8%B4%D8%AA%D9%85-%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86/

پلکان می‌تواند از انواع بتن آرمه، فولادی یا چوبی ساخته شود. در اجرای پلکان، الزامات مبحث چهارم و الزامات زیر باید رعایت شود:
1- طول هر پله: حداقل 1/1 متر
2- عرض قفسه پله: حداقل 2/4 متر
3- عرض یا شعاع پاگرد نباید از طول پله کمتر باشد.
4- ارتفاع آزاد پلکان در تمام طول مسیر: حداقل 2/05 متر
5- تعداد پله‌های بین دو پاگرد: حداکثر 12 پله
6- پهنای هر کف پله: حداقل 0/28 متر و ارتفاع آن باید به میزانی باشد که مجموع اندازه کف پله و دو برابر ارتفاع آن کمتر از 0/64 متر باشد. (b+2h<0.64)

ساختمان‌هایی بنایی محصور شده با کلاف (صفحه 105)

1- نعل درگاه می‌تواند از مصالحی مانند بنایی مسلح، فولاد، بتن مسلح درجا و یا بتن مسلح پیش‌ساخته باشد. در طبقه زیرزمین، استفاده از نعل درگاه فولادی مجاز نیست.
2- بار وارد بر نعل درگاه عبارت است از بخشی از دیوار مثلثی شکل که اضلاع جانبی آن با افق زاویه 60 درجه می‌سازد. تمام بار مثلث به اضافه کف‌ها و تیرها باید در طراحی نعل‌ درگاه در نظر گرفته شوند.
3- طول تکیه‌گاه تیر نعل درگاه در هر طرف باید حداقل 35سانتی متر یا 1/10 (یک دهم) طول دهانه، هر کدام که بیشتر است، در نظر گرفته شود.

نعل درگاه

پلکان (صفحه 56)