مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان (ویرایش 1398) با عنوان “طرح و اجرای ساختمان‌های با مصالح بنّایی“، هشتمین کتاب از مباحث 22گانه مقررات ملی است که از منابع آزمون نظام مهندسی به شمار می‌رود.
این مبحث شامل ضوابط طراحی ساختمان‌های بنایی است و برای آن دسته از اعضای سازه‌ای و غیرسازه‌ای تدوین شده است که در ساخت آنها از مصالح بنایی استفاده می‌شود.
این مبحث از مقررات ملی ساختمان شامل ساختمان‌های زیر است:
پیشامدگی سقف:
1- طول پیشامده طره در مورد بالکن‌های سه طرف باز، حداکثر 1/2 متر و برای بالکن های دو طرف باز، حداکثر 1/5 متر
2- طره‌ها باید به خوبی در سقف طبقه مهار شوند.
3- روی هیچ قسمت پیشامدگی ساختمان نباید دیواری ساخته شود ولی ساخت جان‌پناه بنایی تا ارتفاع ۵۰ سانتی‌متر از روی کف تمام شده مجاز است.
صفحات مهم مبحث هشتم
- صفحه 40، بتن
- صفحه 48، درز انقطاع
- صفحه 50 و 51، کنترل نسبت لاغری
- صفحه 54 و 55، اعضای غیرسازه‌ای
- صفحه 59 و 60، لوله‌ها و مجاری توکار – عایق رطوبتی
- صفحه 87، طراحی ستون – الزامات ابعادی
- صفحه 101، دال تیرچه بلوک
- صفحه 106 تا 109، الزامات معماری ساختمان‌های بنایی با کلاف
- صفحه 114 تا 117، اجرای دیوار – بازشو – نعل درگاه – کلاف‌بندی
جداول مهم مبحث هشتم
- صفحه 30، ضوابط هندسی گروه‌های مختلف آجر رسی و بلوک‌های سیمانی
- صفحه 34، ضوابط ضخامت جان‌ها و پوسته‌ها
- صفحه 44، مقاومت فشاری مشخصه واحد بنایی، بر حسب مقاومت فشاری آجر رسی
- صفحه 44، مقاومت فشاری مشخصه واحد بنایی، بر حسب مقاومت فشاری بلوک سیمانی
- صفحه 51، حداکثر نسبت لاغری در دیوارهای سازه‌ای مسلح
- صفحه 75، حداقل قطر داخلی خم
بعضی از کلمات کلیدی مبحث هشتم که در سوالات مطرح می‌شوند، عبارتند از:
- ساختمان بنایی مسلح
- ساختمان بنایی محصور شده با کلاف
- بست دیواری
- نسبت لاغری
- دیوار جداگر
- نعل درگاه
- رابطه قطر لوله و دیوار
- پی پلکانی
- دیوار باربر
- شالوده بنایی
- کلاف قائم
- عمق یخبندان
- بلوک سقفی (سیمانی)
- پشت‌بند
الف- ساختمان بنایی مسلح
ساختمانی که با آجر، سنگ یا بلوک سیمانی یا ترکیبی از آنها ساخته شده و در آن میلگردهای فولادی به همراه مصالح بنایی برای تحمل نیرو به کار می‌روند. در این ساختمان‌ها معمولاً از واحد بنایی برای تحمل فشار و از میلگردهای فولادی برای تحمل کشش استفاده می شود.
ب- ساختمان بنایی محصور شده با کلاف
ساختمانی که با آجر، سنگ یا بلوک سیمانی یا ترکیبی از آنها ساخته شده و در آن تمام بارهای قائم و نیروهای جانبی توسط دیوارها تحمل می‌شوند. کلاف در این ساختمان‌ها با نقش محصورکنندگی خود باعث افزایش یکپارچگی ساختمان می‌شود.
تعاریف
ارتفاع و تعداد طبقات ساختمان:
1- حداکثر تعداد طبقات بدون احتساب زیرزمین: 2 طبقه
2- در احتساب تعداد طبقات، تراز روی سقف زیرزمین نسبت به متوسط تراز زمین مجاور: حداکثر 1/5 متر
در غیر این صورت، زیرزمین نیز به عنوان طبقه‌ای از ساختمان منظور می‌گردد.
به علاوه، تفاوت تراز سقف زیرزمین با تراز زمین در پایین‌دست ساختمان: حداکثر 2 متر
در غیر این صورت، این طبقه نیز به عنوان یک طبقه منظور می‌گردد.
3- حداکثر تعداد طبقات زیرزمین: 1 طبقه
4- تراز روی بام نسبت به متوسط تراز زمین مجاور: حداکثر 8 متر
5- ارتفاع طبقه (از روی کلاف زیر دیوار یا پی بتنی تا زیر سقف): حداکثر 4 متر
چنانچه ارتفاع طبقه بیشتر از این مقدار در نظر گرفته شود، باید یک کلاف افقی اضافی در داخل دیوارها و در تراز حداکثر ۴ متر بالاتر از روی کلاف زیر دیوار تعبیه شود. در صورت اخیر، می‌توان ارتفاع طبقه را تا حداکثر ۶ متر افزایش داد.
6- حداکثر ارتفاع زیرزمین از روی پی بتنی یا کلاف زیر دیوار تا زیر سقف زیرزمین، 2/5 متر است.
تیغه (دیوار جداگر): عضو غیرسازه‌ای سبک و با ضخامت کم که برای جدا کردن فضاهای داخل ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جرز: عضو قائم مجزایی که طول (بُعد افقی) آن نسبت به عرض (ضخامت) بیشتر از ۳ و کمتر یا برابر ۶ باشد و ارتفاع آن نیز از ۵ برابر طولش کمتر باشد.
نعل درگاه (صفحه 52)
واحد بنایی: بخشی از عضو بنایی که شامل ترکیبی از واحد مصالح بنایی و ملات است.
واحد مصالح بنایی: یکی از اجزای اصلی تشکیل‌دهنده واحد بنایی شامل آجر، سنگ یا بلوک سیمانی.
کلاف: مجموعه‌ای پیوسته متشکل از اعضای کششی و فشاری افقی و قائم که اعضای بنایی اصلی ساختمان را محصور کرده و باعث یکپارچگی ساختمان می‌شود.
کلاف افقی: عضوی از کلاف که در راستای افقی و معمولاً در پای دیوارها، در زیر یا در تراز سقف‌ها و در تراز بالا یا پایین بازشوها قرار می‌گیرد.
کلاف قائم: عضوی از کلاف که در راستای قائم و معمولاً در انتهای میان دیوارها و اطراف بازشوها ساخته می‌شود.
بازدید پست:
4
